4 kroki wiedzy o smogu
- Krok 2
Co zrobić, żeby nie było smogu?
Dlaczego powietrze jest tak bardzo zanieczyszczone?
Główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w Małopolsce są piece i kotły na węgiel i drewno – a więc urządzenia używane w domach Małopolan oraz w małych, rodzinnych zakładach produkujących np. meble czy buty. Popularnie nazywane są „kopciuchami”, ponieważ wypuszczają do powietrza duże ilości dymu i zanieczyszczeń. Często spalany jest w nich węgiel niskiej jakości, np. miał i muł węglowy, a nawet śmieci, co jeszcze bardziej zwiększa toksyczność powietrza, którym wszyscy oddychamy.
Kopciuchy to główne źródło zanieczyszczenia powietrza w Polsce
Czy jesteśmy skazani na smog?
Nie! Każdy z nas może zrobić coś, żeby wszyscy mieszkańcy Małopolski oddychali czystszym powietrzem. Warto wiedzieć i powtarzać sąsiadom, że:
Nie wolno spalać śmieci w piecach
Spalając śmieci, zatruwasz siebie, swoją rodzinę i ludzi z twojego otoczenia. Podczas spalania śmieci do powietrza dostają się silnie toksyczne związki, takie jak dioksyny, furany, pyły, metale ciężkie, chlorowodór czy cyjanowodór. Dioksyny są często określane jako najbardziej toksyczne substancje wytworzone przez człowieka. Palenie śmieci jest wykroczeniem karanym mandatem do 500 zł. Jeśli widzisz, że ktoś w twojej miejscowości pali śmieci, zawiadom straż miejską lub, w przypadku jej braku, policję. Zawiadomienia można zgłaszać anonimowo. Sprawę można też zgłosić do urzędu gminy.
Należy wymienić stary piec »kopciuch« na nowej generacji
Zamień swojego „kopciucha” na ogrzewanie z miejskiej sieci, gaz lub pompę ciepła – te rozwiązania są najbardziej przyjazne powietrzu. Jeśli jest to niemożliwe, wybierz nowoczesny kocioł na drewno, pelet lub węgiel. Stare piece emitują 10 razy więcej pyłu niż te najwyższej klasy. Nie tylko węgiel szkodzi powietrzu. Również spalanie drewna w starych kotłach czy kominkach to emisja dużych ilości pyłu i benzo[a]pirenu. Jeśli decydujesz się na ogrzewanie drewnem lub węglem, wybierz nowoczesny kocioł z certyfikatem. Lista takich kotłów jest dostępna na stronie: powietrze.malopolska.pl/kotly.
Wymieniając stary piec lub kocioł na nowy, skorzystasz nie tylko zdrowotnie, ale również finansowo. „Kopciuchy” są znacznie mniej wydajne niż nowoczesne urządzenia grzewcze. Kotły spełniające wymagania ekoprojektu zużywają o wiele mniej paliwa, dlatego koszt ogrzewania nie wzrasta nawet przy droższym, lepszej jakości opale. Za ogrzewanie domu zapłacisz tyle samo, a powietrze będzie czystsze. Za kilka lat, kiedy i tak będziesz musiał wymienić swój kocioł, bo stary będzie już zużyty, w sprzedaży będą dostępne tylko kotły o wymaganiach ekoprojektu. Warto wymienić kocioł teraz, kiedy możesz dostać na to dotację.
Warto ocieplać domy
Masz słabo ocieplone ściany? Okna i drzwi twojego domu są nieszczelne? Tracisz ciepło i pieniądze. Dzięki właściwemu ociepleniu możesz zmniejszyć zużycie ciepła nawet o połowę! Oznacza to, że zyskujesz podwójnie: dobrze docieplony dom to również ulga dla portfela. Jeśli ocieplisz dom, zmniejszysz różnicę w kosztach ogrzewania między węglem a gazem czy ciepłem z miejskiej sieci ciepłowniczej.
Jak transport wpływa na smog?
Zanieczyszczenia z rur wydechowych samochodów, to podobnie jak domy źródło zanieczyszczeń, które znacząco wpływa na zanieczyszczenie powietrza. Na przykład w Małopolsce transport to drugie największe źródło zanieczyszczenia powietrza pyłem PM10. Dlatego warto ograniczyć używanie samochodu do minimum. Jeśli masz taką możliwość wybierz transport publiczny, rower lub użyj własnych nóg :)
