4 kroki wiedzy o smogu
- Krok 1
Co to jest smog? / Skąd się bierze?
Nazwa smog to połączenie dwóch angielskich słów: smoke (dym) i fog (mgła). W Polsce głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest niska emisja, czyli spalanie paliw stałych (węgla i drewna) w domowych piecach, kotłach i kominkach.
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) najbardziej zanieczyszczone miasta w Unii Europejskiej znajdują się w Polsce.
Smog występuje głównie w sezonie grzewczym od września do kwietnia, kiedy pali się w piecach węglem i drewnem.
Pyły zawieszone PM
To przede wszystkim drobne cząsteczki sadzy. Z łatwością przedostają się do krwi, a dalej do najważniejszych organów naszego ciała. Mogą prowadzić do rozwoju chorób, a nawet do śmierci. Ich głównym źródłem są domowe piece na węgiel i drewno. Pyły są emitowane też przez samochody i przemysł. Ten rysunek pokazuje, jak drobny może być pył zawieszony - dużo mniejszy niż ziarnko piasku czy średnica włosa.
Benzo(a)piren
Jest to substancja rakotwórcza. Gdy ją wdychamy, zwiększamy ryzyko zachorowania na nowotwór. Główne jego źródło to domowe piece i kotły. Małopolskie miasta i miasteczka to prawdziwi rekordziści w zanieczyszczeniu powietrza benzo[a]pirenem.
Czy jest aż tak źle?
Każdego roku przez przynajmniej kilkadziesiąt dni oddychamy silnie zanieczyszczonym powietrzem. Może to stanowić zagrożenie dla naszego zdrowia, a nawet życia.
Liczba dni w roku ze zbyt wysoką zawartością pyłu w powietrzu (norma to 35 dni):
Benzo(a)piren w powietrzu w ciągu roku
Powietrze w Małopolsce jest szczególnie mocno zanieczyszczone od później jesieni po wczesną wiosnę, a więc przez cały okres sezonu grzewczego. Sytuację pogarsza ukształtowanie terenu. Większość Małopolan z południa województwa mieszka w kotlinach i dolinach górskich, gdzie zanieczyszczone powietrze często zalega przez dłuższy czas. Poniżej dane Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska dla Nowego Sącza za 2015 rok, w ng/m3.
Benzo(a)piren przekroczone normy
W każdej z badanych małopolskich miejscowości stężenie rakotwórczego benzo[a]pirenu przynajmniej kilkukrotnie przekracza normę! W Nowym Targu, Suchej Beskidzkiej i Nowym Sączu obowiązujący limit został przekroczony ponad dziesięciokrotnie.
Ile procent normy? Mapa stężenia rakotwórczego benzo[a]pirenu w Małopolsce.
Benzo(a)piren w twoich płucach
Wszyscy mieszkańcy Małopolski są biernymi palaczami! Dawkę trucizny (benzo[a]pirenu), którą wdychamy z małopolskim powietrzem, można porównać do wypalenia kilku tysięcy papierosów w ciągu roku!
